Het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap: doorwerking in de verschillende rechtstakken. Nieuwe uitdagingen, nieuwe perspectieven?
Leuven Institute for Human rights and Critical Studies (LIHRCS)
KU Leuven
In het recht werd tot nu toe doorgaans weinig aandacht besteed aan personen met een handicap. Volgens recente cijfers zouden er in de Europese Unie nochtans zo'n 80 miljoen personen met een handicap leven. Deze mensen hebben vaak moeilijkheden om een menswaardig leven te leiden, en geraken in sommige gevallen zelfs volledig uitgesloten. Personen met een handicap worden in veel gevallen beschouwd als het voorwerp van verschillende bijstandsregelingen, maar niet als mensen die ten volle zouden moeten kunnen deelnemen aan de samenleving. Zo heeft het recht bijvoorbeeld een bijzonder regime voor mensen met een handicap voor wat betreft onderwijs en arbeid.
Deze vaststelling leidde tot de vraag naar een universeel juridisch instrument dat de grondrechten van mensen met een handicap zou vastleggen en beschermen. Zo werd het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (afgekort "VRPH") door de VN goedgekeurd op 13 december 2006. Het werd, na instemming door Vlaanderen op 8 mei 2009, geratificeerd door België op 2 juli 2009. Onder het leidmotief "Nothing about us without us", kwam het VRPH tot stand na uitvoerige consultatie met personen met een handicap.
Het VRPH definieert handicap als het resultaat van de wisselwerking tussen personen met functiebeperkingen en sociale en fysieke drempels die hen beletten ten volle te participeren in de samenleving. Het beoogt die drempels te verwijderen, met als doel een inclusieve samenleving. Het verdrag vervangt op die manier het medisch model van handicap door een sociaal model. Naast een aantal algemene verplichtingen bevat het VRPH een brede waaier aan burger-, politieke, economische, sociale en culturele rechten, telkens toegespitst op de specifieke behoeften van personen met een handicap.
De verwachtingen betreffende het VRPH zijn hooggespannen. Verwacht wordt dat de uitwerking van het verdrag voelbaar zullen zijn in alle sectoren waarmee personen met een handicap in aanraking komen. Het is daarom belangrijk om stil te staan bij de richting waarin het recht evolueert. Belangrijke vragen zijn o.a.: Wat is de precieze betekenis van het VRPH voor de verschillende rechtstakken? Wat zijn de garanties die het recht biedt voor personen met een handicap? In hoeverre moeten de huidige rechtsregels aangepast worden? Welke praktische maatregelen moeten worden voorzien om de naleving van het VRPH te garanderen?
In dit seminarie zullen de juridische ontwikkelingen volgend op de ratificatie van het VRPH geanalyseerd worden. Er zal worden bekeken welke regels wanneer van toepassing zijn, welke de uitdagingen betreffende de implementatie zijn en welke stappen zijn die moeten worden gezet om het Belgische recht in overeenstemming te brengen met het verdrag. Na een algemene inleiding over het VRPH, zal er worden stilgestaan bij de doorwerking van het verdrag in twee rechtstakken: het sociaal recht en het onderwijsrecht.
Algemene inleiding
In de algemene inleiding zal eerst zowel de structuur als de filosofie van het VRPH besproken worden. Vervolgens zal de inhoud voorgesteld worden met de nadruk op de drie voormelde rechtstakken. Tenslotte zal de huidige Belgische wetgeving inzake anti-discriminatie op basis van handicap toegelicht worden.
Doorwerking in de verschillende rechtstakken
Sociaal recht
In het sociaal rechten vinden we een bijzondere bepalingen betreffende personen met een handicap. De volgende vragen zullen besproken worden: Wat is de huidige wetgeving inzake de ondersteuning van personen met een handicap? Hoe kan het arbeidsregime van personen met een handicap gekarakteriseerd worden? Welke zijn de uitdagingen ten aanzien van het VRPH? Wat zijn de meest recente juridische ontwikkelingen betreffende de zelfbeschikking van personen met een handicap ?
Onderwijsrecht
In het onderwijsrecht vinden we een speciaal statuut voor kinderen met een handicap. De volgende vragen zullen in dit onderdeel aan bod komen: Wat is de huidige stand van zaken inzake het onderwijs van kinderen met een handicap? Wat is er al gedaan betreffende het inschrijvingsrecht? Welke veranderingen dienen nog te moeten worden doorgevoerd om dit onderwijs in overeenstemming te brengen met het VRPH? Welke stappen werden al gezet met betrekking tot het inclusief onderwijs?
Doelpubliek
Het seminarie richt zich tot mensen die werkzaam zijn in sectoren die zich inzetten voor personen met een handicap (zorg- en onderwijssector, maar ook bedrijven zoals sociale werkplaatsen en invoegbedrijven) alsook mensen die werken bij de overheid, de balies en sociale verenigingen.
Voorlopig Programma
Na de algemene inleiding zullen er twee panelgesprekken zijn met telkens twee academici en één à twee mensen uit de praktijk. Deze panelgesprekken zullen in parallelle groepen georganiseerd worden, zodat de deelnemers een keuze maken in functie van hun interesse. Zo hopen we meer ruimte te creëren voor debat.
Registratie (13u30 – 13u50)
Verwelkoming (13u50 – 14u00): Koen Lemmens (KU Leuven)
Algemene inleiding (14u00 – 14u45): Gauthier de Beco (KU Leuven) en Annelies D'Espalier (KU Leuven)
Vraagstelling (14u-45 – 15u00)
Panels (15u00 – 16u30)
1. Panel Sociaal recht: Nathalie Betsch (KU Leuven), Gianni Loosveldt (HUB-KU Leuven) en PeterLambrechts (Onafhankelijk Leven). Rapporteur: Jogchum Vrielink (KU Leuven)
2. Panel Onderwijsrecht: Gunter Maes (UHasselt), Machteld Verbruggen (Thomas More hogeschool) en Patrick Vandelanotte (GRIP). Rapporteur: Gauthier de Beco (KU Leuven)
Verslaggeving van de Panels (16.30 – 16.40): Jogchum Vrielink (KU Leuven) en Gauthier de Beco (KU Leuven)
Slotbeschouwing (16u40 – 17u00): Johan Put (KU Leuven)
Receptie (17u00 – 17u30)
Datum
13 februari 2014 (namiddag)
Plaats
Faculteit Rechtsgeleerdheid KU Leuven (Zeger Van Hee)
Inhoudelijk verantwoordelijke
Administratief verantwoordelijke
Themis-Congresservice (Jo Alaerts)
themis-congres@law.kuleuven.be
016/32.54.84
No comments:
Post a Comment